هر کیلو گوشت گوزن در ایران دست کم ١۵٠ تا ٢٠٠ هزار تومان نرخ دارد ریاست گروه بهبود تولیدات دامی در جواب به «شهروند»: سازمان محیط زیست دام مولد را تأمین نکرد، دست به دامن واردات گردیدیم پرورش دهندگان لازم است ۵٠ درصد هزینه آسیب و زیان یک گونه را به عنوان حق انتفاع به محیط زیست بپردازند…
گوشت گوزن برای لاکچریها به فروشگاههای ایران میآید. تولیدکنندگان نرخ فروش هر کیلوگرم گوشت گوزن را چیزی بین ١۵٠ تا ٢٠٠هزار تومان تخمین میکنند و میگویند در بعضی کشورهای اروپایی و چین، با هدف جلوگیری از شکار، گوزن را به طور صنعتی پرورش میدهند و اکنون سوادکوهیها و کرجیها پرورش صنعتی گوزن را در ایران کلید زدهاند. این سوژه ای هست که آرش حاجحسینی، ریاست گروه بهبود تولیدات دامی وزارت جهادکشاورزی به «شهروند» میگوید و توضیح میدهد که پرورش گوزن زیادتر از آنکه برای بازار داخلی هدفگذاری شده باشد، برای صادرات کلید خورده هست؛ البته آنهایی که ید طولانی در پرورش دام دارند، به «شهروند» توضیح میدهند پرورش گوزن و اصولا تولید گوشت قرمز در ایران چندان بهصرفه نیست زیرا کشورهای اروپایی با برخورداری از مراتع گسترده و علوفه طبیعی گوشت مورد احتیاج خود را تولید میکنند؛ اما در ایران به سبب آنکه دام به طور دستی و با خوراک وارداتی تغذیه میشود، هزینه تمامشده تولید گوشت گران تمام میشود.
پرورش صنعتی گوزن کلید خورد
حیدر دلاورپور، ریاست سازمان جهاد کشاورزی مازندران به «شهروند» میگوید که بهتازگی خواسته شده مبنی بر ایجاد مزرعه پرورش گوزن در استان آمل به اداره ارایه شده و این درخواست هماکنون در سازمان محیطزیست در حال ارزیابی هست.
محمدرضا ملاصالحی، قائممقام معاونت امور دام وزارت جهاد مدعی هست که پرورش گوزن در ایران از مدتها قبل شروع شده که به گفته این مقام مسئول در استانهایی مثل فارس، یزد، گلستان، مازندران و البرز عده ای از واحدهای پرورش را در الگوهای کوچک داریم که گوزن را در کنار سایر فعالیتهای دامپروری خود حفظ میکنند؛ البته اجرای این طرح مخالفان خود را دارد. سعید سلطانی سروستانی، کارشناس فعال در حوزه دامپروری که پرورش گوزن را در شرایط فعلی اقدامی فانتزی میداند، به «شهروند» اظهار کرد: در کشوری که مرتع وجود ندارد و با بحران آب دستوپنجه نرم میکند، پرورش گوزن مقرون به صرفه نیست.
صرف نظر از اما و اگرها در توجیه اقتصادی پرورش گوزن در زیستبوم خشک ایران، مدیران وزارت جهاد از سنگاندازیهای سازمان محیط زیست سر راه این صنعت نوپا گله میکنند. آرش حاجحسینی، ریاست گروه بهبود تولیدات دامی وزارت جهادکشاورزی در اینباره به «شهروند» میگوید: طبق قانون واحدهای فعال در این حوزه لازم است گوزنهای محلی را با سازگاری محیطزیست نمونهگیری کنند و پرورش دهند. او دنبال کرد: اما در حال حاضر این سازمان همکاریهای لازم را در تأمین دام مولد نداشته و فعالین اقتصادی که خواهان سرمایهگذاری در این حوزه می باشند برای دریافت مجوز واردات به ما مراجعه میکنند.
اما تیموری، مدیرکل دفتر صید و شکار سازمان محیطزیست این گفته را به شکلی تکذیب کرده و توضیح میدهد که چنانچه گوزنی در اختیار داشته باشیم، پس از طی فرایند قانونی قطعا آن را در اختیار پرورشدهندگان قرار میدهیم. به گفته او، چنانچه گونههای حیات وحش استعداد رهاسازی در طبیعت را نداشته باشد، پس از اکتساب پروانه انتفاع در اختیار گروههای تکثیر و پرورش قرار میگیرد.
آنگونه که این مقام مسئول توضیح میدهد: پروانه انتفاع پس از پرداخت ۵٠درصد آسیب و زیان گونههای حیات وحش صادر میشود و هزینهاش برای حیوانات متفاوت متمایز هست. بهعنوان مثال هزینه آسیب و زیان قوچ و میش ١٠میلیون تومان هست که واحدهای خواهان تکثیر و پرورش این چنین لازم است ۵٠درصد آن یعنی ۵میلیون تومان بپردازند.
مرتع نداریم، پرورش گوزن صرفه ندارد
گوزن که حیوانی وحشی شمرده میشود در زیادتر کشورها پرورشاش در مراتع انجام میشود؛ اما از آنجا که که سطح مراتع ایران در سالهای گذشته کاهش چشمگیری را تجربه کرده هست، پرورش این چنین لازم است در محیطهای بسته صورت پذیرد. همین مسأله باعث شده که بعضی از فعالین و صاحبنظران در این حوزه پرورش گوزن را اقدامی فانتزی تلقی کنند. سلطانی ازجمله کارشناسان حوزه دامداری هست که پرورش گوزن را در زیستبوم ایران امری هزینهبر و تا حدی ناممکن میداند. او با اشاره به کم بودن مراجع آبی و کاهش قایل ملاحظه مراتع در ایران، به «شهروند» میگوید پرورش گوزن در دنیا عمدتا در سیستمهای باز و مرتعی انجام میگیرد، اما این امکان در زیستبوم ایران امکانپذیر نیست و لازم است پرورشاش در سیستمهای بسته و به طور غیرمرتعی انجام شود.
حاجحسینی، ریاست گروه بهبود تولیدات دامی هم به شکلی گفتههای این فعال بازار را تأیید کرده و توضیح میدهد: ٧٠درصد هزینه پرورش دام مرتبط به خوراک آن هست. طبیعی هست که در کشورهایی که خوراک دامها از محل چرای در مراتع تأمین شد، هزینه تولید کاهش چشمگیری پیدا کرده و توجیه اقتصادی آن بالا میرود.
واردات گوزن از کانادا
اما مشکلات تأمین دام مولد گوزنها اکنون بعضی از تولیدکنندگان خواهان فعالیت در این حوزه را به واردات واداشته هست. هر چند که معاون صید و شکار محیط زیست هر گونه عدم مشارکت این سازمان را در تأمین دام مولد رد میکند، اما ریاست گروه بهبود تولیدات دامی وزارت بهداشت از مراجعه فعالانی به این معاونت میگوید که در سازمان محیط زیست به درهای بسته خوردهاند. او میگوید: در هفته گذشته یکی از فعالین اقتصادی که خواهان ایجاد مزارع پرورش گوزن بود به دفتر ما مراجعه کرده و خواهان صادر کردن جواز برای واردات گوزنهای مولد بود؛ به چه علت که سازمان محیط زیست همکاریهای لازم را در این ارتباط نداشته هست.
به گفته او، واحدهای فعال در این حوزه عمدتا گوزنهای محلی را با سازگاری محیط زیست نمونهگیری کرده و پرورش میدهند؛ مگر اینکه امکان تأمینش از داخل وجود نداشته باشد.
البته این نخستینبار نیست که فعالین در این صنعت نو پا برای ایجاد جایگاه ها پرورش گوزن ناچار به واردات شدهاند. آنگونه که ملاصالحی، معاون امور دام وزارت جهاد چند روز قبل اعلام نموده یک واحد در البرز وجود دارد که عده ای گوزن را از کشور کانادا با سازگاری وزارت جهاد و سازمان محیط زیست وارد کرده و البته تعداد آن محدود هست.
آنگونه که این مقام مسئول اعلام نموده در سوادکوه نیز موردی را داریم که مجوز پرورش ۷۰ رأس گوزن را در سامانه بسته دریافت کرده که بهتدریج فعالیت خود را شروع خواهد کرد.
هر کیلو گوشت گوزن ١۵٠ تا ٢٠٠هزار تومان
اما اگر طالب خوردن گوشت گوزن هستید لازم است سر کیسه را شل کنید و برای هر کیلوی آن دست کم ١۵٠هزار تومان پول بپردازید. البته تامین آن هم مشکلات خودش را دارد؛ به چه علت که به گفته ریاست پیشین اتحادیه دامداران در واحدهای صنفی نمیتوانید گوشت گوزن پیدا کنید. آنچه بعضا به طور غیر مجاز آن هم نه در واحدهای صنفی ارائه میشود، گوشت گوزنهایی هست که به طور غیر مجاز از دشتها و کوهپایهها شکار شده و به طور محدود به قیمتهای بالایی ارائه میشود؛ قیمتهایی که بعضا با ٣ الی ۴ برابر هر کیلو گوشت گوسفندی ارائه میشود؛ درواقع برای خرید هر کیلو گوشت گوزن لازم است رقمی حدود ١۵٠ تا ٢٠٠هزار تومان پول پرداخت کنید.
لاکچریبودن گوشت گوزن باعث شده که ریاست گروه بهبود تولیدات دامی خطاب به فعالین این حوزه بگوید: اگر قصد فعالیت در این حوزه را دارید، لازم است به فکر صادرات و بازارهای صادراتی آن باشید؛ به چه علت که این دام در داخل بازاری ندارد و اگر هم داشته باشد، بازارش خیلی محدود هست.
البته ملاصالحی معتقد هست که بازار شایسته ای برای ارائه این محصول در کشورهای همسایه ایران وجود دارد. او علاوه بر این پیشبینی میکند که اگر بتوانیم برای فرآورده ها گوزن بهویژه شاخ و گوشت آن بازارهای هدف صادراتی خوبی بیابیم، این کار میتواند زمینهساز فعالیت اقتصادی خوبی باشد؛ هر چند در داخل نیز میتواند بازار استفاده خوبی برای آن شکل بگیرد.
او با اظهار اینکه در اغلب نقاط کشور نیز امکان پرورش گوزن وجود دارد و میتوان برای آن برنامهریزی کرد، اضافه کرد: به احتمال زیاد عمده تولیدات در این زمینه با هدف صادرات فرآورده ها شکل خواهد گرفت؛ چون بازار خوبی برای فرآوردههای آن در کشورهای حاشیه خلیجفارس مخصوصا برای گوشت گوزن وجود دارد، علاوه بر این برای شاخ آن کشوری مثل چین و کشورهای اروپایی تقاضاکننده می باشند.
این مقام مسئول در مورد اینکه آیا هماکنون به شرایطی رسیدهایم که بتوانیم صادرات انجام دهیم؟ اظهار کرد: در حال حاضر این شرایط هنوز شکل نگرفته و این مورد ها پیشبینیهای آینده هست؛ بنابراین اگر سرمایهگذارانی در این حوزه وارد شوند، این امکان وجود دارد که برای پرورش گوزن، چه با هدف فروش فرآورده ها آن در بازار داخل چه با هدف صادرات برنامهریزی گردد.
کشورهای پیشتاز در پرورش گوزن
ریاست مرکز اصلاح نژاد و بهبود تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی در اینباره میگوید: هدف کلیدی از پرورش گوزن، تولید گوشت هست؛ اما شاخ گوزن نیز بازار زیاد خوبی دارد و به عنوان مادهای که در بعضی کشورها مثل چین، استفاده دارویی دارد نیز مقرون به صرفه هست؛ علاوه بر این پوست و سایر اجزای بدن آن مورد استفادههای گوناگون قرار میگیرد و شیر آن را در بعضی کشورها میدوشند و مورد استفاده قرار میدهند.
سامانه پیامک : ۳۰۰۰۸۸۳۰۳۰۳۰۰۰پست الکترونیک: info@zakernews.ir